ΝΑΝΝΙΝΑ ΣΑΚΚΑ-ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, ΑΠΟ ΤΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΛΑΩΝ

Αυτό το βιβλίο είναι μια συλλογή μύθων απ’ τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Αντιπροσωπεύονται όλες οι ήπειροι, Αυστραλία, Αφρική, Ασία, Αμερική και Ευρώπη. Χωριστούς μύθους συνεισφέρουν οι χώρες  Κίνα, Ιαπωνία, Ινδία, Περσία, Αίγυπτος, Ελλάδα, Ρώμη και οι γεωγραφικές περιοχές της Σκανδιναβίας, της Κεντρικής Ευρώπης και της Ανατολικής Ευρώπης, όπου άνθησαν οι μεγάλοι ασιατικοί και ευρωπαϊκοί πολιτισμοί. Η Αμερική συνεισφέρει τρεις μύθους, έναν για κάθε μεγάλη πολιτισμική οντότητα της ηπείρου.

Πριν από κάθε μύθο, ή ομάδα μύθων στην περίπτωση της Αμερικής, παρουσιάζεται με συντομία  σε ένα εισαγωγικό κείμενο η κοσμοθεωρία του εν λόγω πολιτισμού και το μυθοποιητικό πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται ο κάθε μύθος. Επίσης, σε μια γενική εισαγωγή, την οποία θεωρώ καταπληκτική, η συγγραφέας εξηγεί πώς δημιουργήθηκαν οι μύθοι. Στο κείμενο αποδίδεται με απλό και κατανοητό τρόπο η φιλοσοφική διάθεση της μυθολογίας, η χρήση της για την κατανόηση της φύσης και η έκφραση του σεβασμού του ανθρώπου για αυτήν, αλλά  και την συμβολική αφήγηση του εκπολιτισμού των ανθρώπων και την προσπάθεια επιβολής στη φύση  μέσα απ’ την ηρωική μυθολογία. Οι μύθοι φυσικά είναι αποδοσμένοι σε συντομότερη και απλούστερη μορφή, ώστε να είναι κατανοητοί από παιδιά και να μπορούν να χωρέσουν αρκετοί μέσα σε ένα βιβλίο. Για τις συντομεύσεις, αξίζει να αναφερθεί ότι περιλαμβάνεται περιληπτική αφήγηση του ινδικού έπους Ραμαγιάνα!

Το βιβλίο περιλαμβάνει και εικονογράφηση, η οποία είναι άφθονη, πολύ ρομαντική και στις ζωγραφιές περιέχονται υποβλητικές και ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες. Οι εικόνες δεν φαίνονται επίπεδες, αλλά έχουν βάθος και ξεχωρίζουν οι πινελιές τους, σαν αληθινοί πίνακες.

Τόσο η απόδοση των μύθων όσο και οι εισαγωγές είναι γραμμένα πολύ όμορφα. Η συγγραφέας χρησιμοποιεί απλή και κατανοητή γλώσσα και ο τρόπος γραφής αναδεικνύει την ποίηση και τη φαντασία των μύθων.

Όμως, έχω να κάνω κάποιες παρατηρήσεις για ορισμένα από τα στοιχεία που δίνει η συγγραφέας. Πρώτον, με ξένισε η πληροφορία ότι για κάποιους λαούς, συγκεκριμένα τους αρχαίους Αιγύπτιους και τους Κέλτες, αναφέρεται στα εισαγωγικά κειμενάκια ότι δεν έχουν μύθους. Αυτή η πληροφορία ξέρω, από προσωπικά διαβάσματα σε άλλα βιβλία και σε ηλεκτρονικές πηγές, δεν ισχύει. Υπάρχουν αρκετοί αιγυπτιακοί  μύθοι, όπως η γέννηση του θεού Ώρου και ο πόλεμος με τον θεό Σετ, ο μύθος της λεοντόμορφης θεάς Σεκχμέτ που ήθελε να καταστρέψει τον κόσμο και πώς νικήθηκε από τον Ρα, το θεό του ήλιου και άλλοι ακόμη. Όσο για τους Κέλτες, έχουν κι αυτοί ποικιλία μύθων: τη θεά/τριάδα θεοτήτων Μόριγκαν, που επέλεγε αυτούς που έπεφταν στη μάχη μεταμορφωμένη σε κοράκι, περιπέτειες μυθικών πολεμιστών, πόλεμοι με γίγαντες, αρπαγές ηρώων από νεράιδες και ποικίλες άλλες ιστορίες. Ακόμη, στο εισαγωγικό κειμενάκι για τους ρωμαϊκούς μύθους, όταν αναφέρει τους θεούς των Ρωμαίων δεν συγκαταλέγει σε αυτούς την Αφροδίτη/Venus, η οποία ήταν μια σημαντικότατη θεότητα για αυτούς, ως μητέρα του γενάρχη τους Αινεία. Ίσως αυτά είναι λεπτομέρειες, αλλά σε ένα βιβλίο γνώσεων που απευθύνεται σε παιδιά είναι σημαντικό να είναι διασταυρωμένες και ορθές οι παρεχόμενες πληροφορίες.

 Δεύτερον, ο ένας από τους Ελληνικούς μύθους, ο μύθος του Έρωτα και της Ψυχής, είναι πιθανόν μεταγενέστερος. Τον διηγείται ο Ρωμαίος ποιητής Απούλιος (124-170 μ.Χ. περίπου), στο βιβλίο του «Μεταμορφώσεις». Οι μελετητές λένε ότι η ιστορία Έρωτα και Ψυχής προέρχεται από λαϊκό αρχαίο παραμύθι με ανάμειξη μοτίβων από την ελληνιστική ποίηση. Οπότε, δεν μου φαίνεται πολύ καλή επιλογή, καθώς δεν είναι πραγματικά ένας αρχαίος, πρωτότυπος μύθος. Θα περίμενε κανείς στην ενότητα της Ελλάδας κάποιο μύθο με τον Ηρακλή ή τον Θησέα ή  κάποιον μύθο από τους τραγικούς αντί για έναν ρωμαϊκό, στην ουσία, μύθο. Πρέπει να παραδεχτώ εξάλλου ότι ο συγκεκριμένος μύθος είναι πολύ ρομαντική ιστορία.

Γενικά οι μύθοι που περιέχονται στο βιβλίο είναι ελκυστικοί, ονειρικοί και μερικοί προσφέρουν διδάγματα σχετικά με το σεβασμό που οφείλει ο άνθρωπος στη φύση και με τις αρετές που χρειάζεται ο άνθρωπος. Κυρίως, βοηθούν τον αναγνώστη να ονειρεύεται και να αναπτύσσει την φαντασία του. Ο μόνος μύθος που δεν μ’ άρεσε καθόλου είναι ο ρωμαϊκός, ο οποίος είναι πολύ σκληρός, εξαιρετικά πεζός, δεν έχει καθόλου φαντασία, ούτε κάποιο επιμύθιο ή ηθικό δίδαγμα.

Συμπερασματικά, θεωρώ ότι είναι ένα πολύ καλό βιβλίο, παρά τις όποιες μικρές παραλείψεις του,  ιδανικό για πρώτη επαφή των παιδιών μεγάλων τάξεων του δημοτικού με την κουλτούρα άλλων λαών. Προσωπικά, θεωρώ ότι απευθύνεται σε παιδιά πέμπτης-έκτης δημοτικού και πάνω, καθώς ορισμένοι μύθοι είναι αρκετά σκληροί ή και κάπως τρομαχτικοί αλλά και επειδή στις εισαγωγές αναφέρονται φιλοσοφικές έννοιες.

Βαθμολογία: 9/10

Τίτλος βιβλίου: Από τη μυθολογία των λαών

Συγγραφέας: Ναννίνα Σακκά-Νικολακοπούλου

Εικονογράφος: Δημήτρης Καλαντζάκης

Εκδόσεις: Φυτράκη

 Αριθμός σελίδων: 94