ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΚΟΥΣΤΩ, ΟΙ ΦΑΡΑΩ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Το βιβλίο ανήκει στη σειρά της εγκυκλοπαίδειας Κουστώ, με γενικό τίτλο «Ο κόσμος του ωκεανού». Η σειρά αποτελείται από βιβλία εκλαϊκευμένης επιστήμης, τα οποία αφορούν το θαλάσσιο και παραθαλάσσιο περιβάλλον, ενώ αναφέρονται και σε θέματα προστασίας της φύσης. Τα βιβλία είναι εικονογραφημένα από την ομάδα του διάσημου ωκεανογράφου Ζακ-Υβ Κουστώ.

Το συγκεκριμένο βιβλίο αφορά αποκλειστικά τα κοράλλια και την παρουσίαση των οικοσυστημάτων που δομούνται από αυτά.

Το βιβλίο περιλαμβάνει περιεχόμενα, εισαγωγή και 9 κεφάλαια, απ’ τα οποία το τελευταίο είναι ένα ποίημα.

Τα περιεχόμενα ακολουθούν τη συνηθισμένη δομή αυτής της σειράς, δηλαδή την ένταξη του τίτλου κάθε κεφαλαίου σε ένα σύντομο κειμενάκι που αφορά το θέμα του εν λόγω κεφαλαίου κάθε φορά.

Στην εισαγωγή, ο ωκεανολόγος Κουστώ αφήνει για λίγο την αντικειμενικότητα του επιστήμονα, για να περιγράψει λογοτεχνικά το μεγαλείο της φύσης και το δέος του ανθρώπου μπροστά στα θαύματα της φύσης. Η εισαγωγή είναι μια ενδεής και λογοτεχνική αφήγηση για τη σταδιακή, σε βάθος εκατομμυρίων χρόνων, δημιουργία των κοραλλιογενών σχηματισμών. Το κείμενο περιέχει επίσης μια έκκληση για την αναγκαιότητα της προστασίας του περιβάλλοντος και συγκεκριμένα των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Επειδή όμως ο συγγραφέας του βιβλίου είναι επιστήμονας, η έκκληση αυτή δεν βασίζεται μόνο στο συγκινησιακό φορτίο, αλλά εξηγεί ότι τα περιβαλλοντικά προβλήματα προκύπτουν εξαιτίας του διαφορετικού ρυθμού μεταβολής του περιβάλλοντος από τον άνθρωπο (πολύ γρήγορη αλλαγή συνθηκών) με το ρυθμό προσαρμογής των οργανισμών στις περιβαλλοντικές συνθήκες, η οποία είναι μια σταδιακή διαδικασία διάρκειας πολλών εκατομμυρίων χρόνων, εκτός από τα έντομα και τους ιούς.

·        Κεφάλαιο 1: «Μια ατόλλη γεννιέται». Το κεφάλαιο περιγράφει, με αρκετά εντυπωσιακό τρόπο, έναν από τους πιο παράδοξους θαλάσσιους σχηματισμούς, δηλαδή τα κοραλλιογενή νησιά. Περιλαμβάνει την ιστορία της μελέτης του φυσικού φαινομένου και αναλύει όλες τις δυνάμεις που λαμβάνουν μέρος στο σχηματισμό μιας ατόλλης, καθώς και τη βιοκοινότητα αυτών των νησιών.

·         Κεφάλαιο 2: «Το Μέγα Φράγμα». Το κεφάλαιο είναι αφιερωμένο σε έναν άλλο εντυπωσιακό κοραλλιογενή σχηματισμό, δηλαδή στο Μεγάλο Κοραλλιογενές Φράγμα της Αυστραλίας και των οργανισμών που κατοικούν στα κοραλλιογενή φράγματα..

·         Κεφάλαιο 3: «Οι παλιοί υφαλοκτίστες». Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζονται οι πρόγονοι των κοραλλιών και η γεωλογική ιστορία των κοραλλιογενών υφάλων.

·         Κεφάλαιο 4: «Τα κοράλλια και τα συγγενικά τους είδη». Στο κεφάλαιο αυτό αναλύονται περισσότερο τα κοράλλια,  εξηγώντας τη δομή τους, τις απαιτήσεις τους και παρουσιάζοντας τα διάφορα είδη και μορφές κοραλλιών που συναντώνται στις θάλασσες του κόσμου.

·         Κεφάλαιο 5: «Η συμβιωτική σχέση άλγους-κοραλλιού». Το κεφάλαιο ασχολείται με τις συμβιωτικές σχέσεις που αναπτύσσονται μέσα στα κοράλλια και τη σημασία τους.

·         Κεφάλαιο 6: «Η κοραλλιογενής «Πολιτεία». Το κεφάλαιο περιγράφει το οικοσύστημα «κοραλλιογενής ύφαλος» και τις σχέσεις των οργανισμών που ζουν εκεί.

·         Κεφάλαιο 7: «Είδη που τρέφονται με κοράλλια». Το κεφάλαιο παρουσιάζει μερικά από τα μέλη του υφάλου που τρέφονται με κοράλλια, δηλαδή με το ίδιο το υλικό το υφάλου.

·         Κεφάλαιο 8: «Ο άνθρωπος και ο κοραλλιογενής ύφαλος». Το κεφάλαιο περιγράφει τις ανθρωπογενείς επιδράσεις και καταστροφές των κοραλλιογενών οικοσυστημάτων. Πραγματεύεται επίσης τη δυνατότητα και αναγκαιότητα προστασίας αυτών των ιδιαίτερων θαλάσσιων τοπίων.

·         Κεφάλαιο 9: Ποίημα με τίτλο «Ζωντανές πέτρες». Το ποίημα αυτό περιγράφει τους κοραλλιογενείς υφάλους.

Προσωπική άποψη

Γενικά, πρόκειται για μια θαυμάσια παρουσίαση, με εικόνες και με λόγια, των θαυμάτων της φύσης που είναι οι ατόλλες και οι κοραλλιογενείς ύφαλοι. Εκτός από γνώσεις, προσφέρει και ευαισθητοποίηση σε θέματα του περιβάλλοντος, πράγμα που, στην εποχή μας με τόσα οικολογικά προβλήματα, είναι ένα λιθαράκι που μπορεί να συμβάλλει στη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος.

Το βιβλίο είναι αισθητικά πάρα πολύ όμορφο, όπως και όλα τα βιβλία της σειράς, λόγω των γοητευτικών φωτογραφιών των οργανισμών των υφάλων και του γενικότερου τοπίου των υφάλων.

Το μειονέκτημά του είναι ότι έχει πολλά επιστημονικά ονόματα, περισσότερα από άλλα της ίδιας σειράς, κι αυτό το καθιστά κάπως πιο δύσκολο. Μάλιστα, μεταφραστικά υπάρχει ανομοιομορφία, καθώς χρησιμοποιείται σε κάποιες περιπτώσεις ελληνική μεταγραφή των επιστημονικών ονομάτων, ενώ αλλού διατηρείται αυτούσια η αγγλική ονοματολογία. Αυτό προκαλεί κάποια μικρή δυσκολία κατανόησης και φαίνεται ως ανακρίβεια, καθώς πρόκειται για είδη που δεν ζουν στις ελληνικές θάλασσες και συνεπώς είναι άγνωστα στον έλληνα αναγνώστη. Κατά τα άλλα, οι βιολογικές διεργασίες περιγράφονται με τρόπο κατανοητό ακόμη και στον μη ειδικό αναγνώστη.

Βαθμολογία: 9/10

Τίτλος σειράς: Εγκυκλοπαίδεια Κουστώ, Ο κόσμος του ωκεανού

Τίτλος βιβλίου: Οι φαραώ της θάλασσας

Συγγραφέας: Ζακ-Υβ Κουστώ

Μετάφραση: Όμηρος Αβραμίδης

Εκδόσεις: Αλκυών

Αριθμός σελίδων: 144